اقتصاد خرد شاخه‌ای از علم اقتصاد است که به بررسی رفتارهای اقتصادی افراد، خانواده‌ها، و شرکت‌ها می‌پردازد. این شاخه از اقتصاد به تحلیل و بررسی تصمیمات اقتصادی در سطح کوچک‌تر می‌پردازد و به این منظور از مدل‌ها و نظریات مختلفی استفاده می‌کند. اقتصاد خرد تلاش می‌کند تا توضیح دهد چگونه مصرف‌کنندگان تصمیم به خرید کالاها و خدمات می‌گیرند و چطور بنگاه‌های اقتصادی تصمیمات مربوط به تولید، قیمت‌گذاری، و عرضه را اتخاذ می‌کنند.
یکی از مفاهیم کلیدی در اقتصاد خرد، تقاضا است. تقاضا نشان‌دهنده‌ی تمایل و توانایی مصرف‌کنندگان برای خرید کالا یا خدمت خاصی در قیمت‌های مختلف است. تابع تقاضا نشان‌دهنده رابطه بین قیمت و مقدار تقاضای کالاها است. به طور کلی، با افزایش قیمت یک کالا، مقدار تقاضای آن کاهش می‌یابد، که به این اصل “قانون تقاضا” گفته می‌شود.
عرضه نیز یکی دیگر از مفاهیم اساسی اقتصاد خرد است. عرضه نشان‌دهنده تمایل و توانایی تولیدکنندگان برای فروش کالا یا خدمات در قیمت‌های مختلف است. تابع عرضه رابطه‌ی بین قیمت و مقدار عرضه‌ی کالاها را نشان می‌دهد. به طور معمول، با افزایش قیمت یک کالا، تولیدکنندگان تمایل بیشتری به تولید و عرضه‌ی آن دارند، که به این اصل “قانون عرضه” گفته می‌شود.
تعادل بازار یکی از مباحث مهم در اقتصاد خرد است. تعادل زمانی رخ می‌دهد که مقدار تقاضا برای یک کالا با مقدار عرضه‌ی آن برابر باشد. در این نقطه، قیمت کالا به گونه‌ای تنظیم می‌شود که هیچ کمبود یا مازادی وجود نداشته باشد. در شرایط تعادل، بازار به حالت پایداری رسیده و نیروی‌های تقاضا و عرضه با هم در توازن هستند.
یکی دیگر از موضوعات مهم در اقتصاد خرد، کشش قیمتی تقاضا است. کشش قیمتی تقاضا معیاری است برای سنجش حساسیت مقدار تقاضا نسبت به تغییرات قیمت. اگر مقدار تقاضا به شدت به تغییرات قیمت واکنش نشان دهد، گفته می‌شود که تقاضا کشش‌پذیر است، و اگر واکنش کمتری نشان دهد، گفته می‌شود که تقاضا بی‌کشش است. این مفهوم به تحلیل و پیش‌بینی رفتار مصرف‌کنندگان در مواجهه با تغییرات قیمت کمک می‌کند.
هزینه فرصت یکی از مفاهیم مهم دیگر در اقتصاد خرد است. هزینه فرصت به معنای انتخاب یک گزینه به جای گزینه‌های دیگر است و به بیان دیگر، نشان‌دهنده ارزش بهترین جایگزینی است که فرد در صورت انتخاب نکردن گزینه فعلی، از دست می‌دهد. این مفهوم به افراد و شرکت‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات بهینه‌تری در تخصیص منابع محدود خود بگیرند.
در اقتصاد خرد، بازارهای انحصاری و رقابتی نیز به تفصیل مورد مطالعه قرار می‌گیرند. در بازارهای رقابتی، تعداد زیادی تولیدکننده و مصرف‌کننده وجود دارد و هیچ‌یک قادر به تأثیرگذاری قابل‌توجه بر قیمت بازار نیستند. اما در بازارهای انحصاری، یک یا چند تولیدکننده کنترل بیشتری بر قیمت‌ها و مقدار عرضه دارند. این تفاوت‌ها منجر به تفاوت‌های قابل‌توجه در نتایج اقتصادی می‌شود.
در نهایت، اقتصاد رفاه بخشی از اقتصاد خرد است که به بررسی توزیع منابع و رفاه اجتماعی می‌پردازد. این بخش از اقتصاد به سوالاتی مانند چگونگی تخصیص بهینه منابع برای بیشترین رفاه اجتماعی، و چگونگی تأثیر سیاست‌های مختلف اقتصادی بر توزیع درآمد و ثروت می‌پردازد. این تحلیل‌ها به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه عدالت اجتماعی و کارآیی اقتصادی اتخاذ کنند.